İş arama izni, 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 17. maddesi gereğince işçilere verilen bir haktır. Bu hak, işçinin çalışma süresi boyunca kendisine yeni bir iş bulması için zaman tanır. İşveren veya işçi tarafından feshedilen belirsiz süreli iş sözleşmelerinde, ihbar süreleri boyunca kullanılır.
Bu hak, hem işveren hem de işçi açısından önemli bir özellik taşır. İşçi, yeni bir iş ararken maddi güvenceyi kaybetmez; işveren ise bu süreyi yasal kurallar dahilinde yönetir.
Günlük İş Arama İzni Ne Kadardır?
İş arama izni günlük en az 2 saat olarak belirlenmiştir. Bu süre, işçinin ihbar süreleri boyunca her çalışma günü için ayrılır. İşveren, isterse bu süreyi daha fazla olarak da tanıyabilir. Ancak, günlük 2 saatlik süre zorunludur ve azına izin verilmez.
İşçinin çalışma süresi şu şekilde hesaplanır:
- 6 aya kadar çalışanlar için: 2 hafta ihbar süreli (10 saat izin)
- 6 ay – 1.5 yıl arası çalışanlar için: 4 hafta ihbar süreli (20 saat izin)
- 1.5 yıldan fazla çalışanlar için: 6 hafta ihbar süreli (30 saat izin)
- 3 yıldan fazla çalışanlar için: 8 hafta ihbar süreli (40 saat izin)
İş Arama İzni Nasıl Kullanılır?
İş arama izninin kullanımı işçinin tercihine bağlıdır. Ancak bunun için belirli kurallar vardır:
- Günlük Kullanım:
- İşçi her gün 2 saatlik bir izin alabilir.
- Bu izin genelde çalışma saatleri içinde kullanılır.
- Toplu Kullanım:
- İşçi, bu izni toplu olarak kullanmayı tercih edebilir.
- Toplu kullanım için işverenin onayı gerekir.
- Dilekçe Sunumu:
- İşçi, iş arama iznini kullanmak için yazılı bir dilekçe sunmalıdır.
- Dilekçede hangi tür izin kullanılacağı belirtilmelidir.
Toplu Kullanım İzni Nasıl Hesaplanır?
Toplu izin kullanımında, toplam izin süreleri birleştirilir. Örneğin, 8 haftalık bir ihbar süresi boyunca günde 2 saat izin hakkı olan bir işçi toplamda 16 saatlik bir izin hakkı elde eder. Bu izin, işçi ve işverenin mutabakatı ile ardışık günlerde topluca kullanılabilir.
İşverenin Sorumlulukları
İşverenin iş arama izni konusunda dikkat etmesi gereken başlıca noktalar:
- İşçiye izin hakkını tanımak zorundadır.
- İşçiyi bu izni kullanırken zorla çalıştıramaz.
- İşveren bu izni kullandırmazsa, işçiye %100 zamlı saatlik üret ödemek zorundadır.
İş Arama İzni Dilekçe Örnekleri
- Günlük Kullanım Dilekçesi: “4857 Sayılı Kanun gereğince ihbar sürem boyunca günlük 2 saatlik iş arama iznimin kullandırılmasını arz ederim.”
- Toplu Kullanım Dilekçesi: “4857 Sayılı Kanun’a göre iş arama iznimin toplu olarak kullandırılmasını arz ederim.”
İş Arama İzni Ücreti Nasıl Hesaplanır?
İşveren, iş arama izninde çalıştırılan işçiye saatlik üretin %100 zamlı halini ödemelidir. Örneğin:
- Saatlik üret: 100 TL
- Zam oranı: %100
- İş arama izni boyunca çalışan işçiye saatlik 200 TL ödenir.
Bu durum, işçinin yasal haklarının korunması amacıyla getirilmiştir.
İş arama izni, hem işçi hem de işveren için önemli bir hak ve sorumluluktur. Yasal kurallar doğrultusunda kullanıldığında her iki taraf da bu süreci daha kolay bir şekilde yönetebilir. İşçiler, bu hakkın detaylarını bilerek maddi ve manevi zararını en aza indirebilir.
