Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, finans dışı sektörlerin döviz açığı kasım ayında pandemi sonrası en yüksek seviyeyi gördü. Bu durum, döviz varlıklarındaki azalma ve yükümlülüklerdeki artıştan kaynaklandı.
Döviz varlıkları ve yükümlülüklerdeki değişim
TCMB verilerine göre, finans dışı firmaların döviz varlıkları kasım ayında bir önceki aya göre 4 milyar 942 milyon dolar azaldı. Yükümlülükler ise 181 milyon dolar arttı. Bu durum, net döviz açığının 5 milyar 123 milyon dolar yükselmesine ve toplamda 132 milyar 798 milyon dolara ulaşmasına neden oldu.
Varlık dağılımında dikkat çeken gelişmeler
Kasım ayında yurt içi bankalardaki mevduatlar 4 milyar 623 milyon dolar azalırken, ihracat alacaklarında 775 milyon dolarlık düşüş yaşandı. Buna ek olarak, menkul kıymetler 83 milyon dolar azaldı. Öte yandan, yurt dışına yapılan doğrudan sermaye yatırımları ise 540 milyon dolar artış gösterdi.
Yükümlülüklerdeki artış ve azalışlar
Yurt içinden sağlanan nakdi krediler 1 milyar 955 milyon dolar artarken, yurt dışından sağlanan nakdi krediler 1 milyar 582 milyon dolar azaldı. Ayrıca, ithalat borçları 192 milyon dolarlık bir düşüş kaydetti. Kısa vadeli yükümlülükler içinde, yurt içinden sağlanan krediler 631 milyon dolar artarken, yurt dışında kısa vadeli krediler 1 milyar 648 milyon dolar geriledi.
Kısa vadeli döviz pozisyonundaki değişim
Kasım 2024’te kısa vadeli varlıklar 133 milyar 756 milyon dolar olarak gerçekleşirken, kısa vadeli yükümlülükler 109 milyar 294 milyon dolar oldu. Kısa vadeli net döviz pozisyonu fazlası ise 24 milyar 461 milyon dolara geriledi. Bir önceki aya göre 4 milyar 465 milyon dolarlık bir düşüş yaşandı.
Kısa vadeli yükümlülüklerin toplam yükümlülük içindeki payı
Kasım ayında kısa vadeli yükümlülüklerin toplam yükümlülükler içindeki payı yüzde 37 olarak kaydedildi. Bu oran, döviz pozisyonunu etkileyen önemli bir faktör olarak öne çıktı.
Finans dışı firmaların net döviz açığındaki artış, döviz varlıklarının azalması ve yükümlülüklerdeki değişimlerle açıklanabilir. TCMB verileri, sektörün döviz pozisyonundaki risklerin dikkatle takip edilmesi gerektiğini ortaya koyuyor.