Merkez Bankası, 1211 sayılı Kanun’un 42. maddesi gereği hükümete ‘Açık Mektup’ göndererek 2024 enflasyon hedefleriyle ilgili sapmalar ve planlanan adımları açıkladı. Mektupta, enflasyonun neden hedefin üzerinde gerçekleştiği ve alınacak önlemler detaylı bir şekilde ifade edildi.
2024 yılında enflasyonu etkileyen faktörler
2024 yılında tüketici enflasyonunun yükselmesinde geçmiş enflasyona endeksleme davranışı belirleyici oldu. Enflasyon beklentileri yıl boyunca yüksek seviyelerde seyretti. Yılın ilk yarısında güçlü talep koşulları enflasyonu artırırken, ikinci yarıda Türk lirasının reel değerlenmesi düşüşü destekledi. Ayrıca, üretici fiyatlarındaki gerileme TÜFE üzerinde dengeleyici bir etki yarattı.
Hizmet sektörü enflasyona en büyük katkıyı yaptı
Hizmet fiyatları, özellikle kira ve eğitim alanlarında enflasyonu yukarı taşıdı. Kira artışları, konut sektörü arz-talep dengesizliği nedeniyle yüksek seyretti. Eğitim hizmetleri ise geçmiş enflasyona endeksleme nedeniyle fiyat artışlarına katkıda bulundu. Bununla birlikte, yılın ikinci yarısında lokanta-otel ve eğlence-kültür gibi kalemlerde enflasyon daha ılımlı bir seyir izledi.
Enerji ve gıda fiyatlarındaki değişimlerin etkisi
Enerji grubunda 2023’te uygulanan doğal gaz desteğinin sona ermesi, 2024’te enflasyonu yükseltti. Gıda fiyatlarında ise taze meyve ve sebze fiyatları, arz koşullarındaki dalgalanmalar nedeniyle belirgin artışlar gösterdi.
Para politikasında izlenecek stratejiler
Merkez Bankası, 2024 yılı boyunca sıkı para politikası duruşunu sürdürdü. Politika faizi, enflasyon görünümüne göre belirlenerek yıl sonunda yüzde 45 olarak sabit tutuldu. Öte yandan, Türk lirası mevduatın payını artırmaya yönelik düzenlemeler ve kredi büyümesini sınırlayan adımlar para politikası aktarımını güçlendirdi.
Fiyat istikrarı için uzun vadeli planlar
TCMB, enflasyonla mücadele için yapısal reformların önemini vurguladı. Orta Vadeli Program (OVP) kapsamında maliye politikalarının enflasyonla mücadelede destekleyici olacağı öngörülüyor. Ayrıca, fiyat istikrarına katkı sağlayacak yapısal tedbirlerin güçlendirilmesi hedefleniyor.
Merkez Bankası, fiyat istikrarını sağlamak için sıkı para politikası duruşunu sürdürecek. Enflasyon görünümünde iyileşmeler devam ederken, yapısal reformların ve politika eşgüdümünün önemi vurgulanıyor. Enflasyonun orta vadede yüzde 5 hedefine kademeli olarak yaklaşması bekleniyor.