Yapay zeka teknolojilerinin hızlı gelişimi, iş dünyasında büyük değişimlere yol açıyor ve geleneksel meslek gruplarının yeniden şekillenmesine neden oluyor. Kariyer.net Üst Yöneticisi (CEO) Fatih Uysal, teknolojinin sektörlere entegrasyonunun arttığını belirterek, “Mesleklerin dönüşüm içerisinde olması, çalışanların sürekli olarak yeni beceriler kazanma ve adapte olma ihtiyacını ortaya çıkarıyor.” dedi.
Yapay Zeka, İş Dünyasında Yeni Rol ve Beceriler Gerektiriyor
Kariyer.net’in verilerinden yola çıkarak yapılan “Global Yeteneklerin Şifresi” araştırmaları, Türkiye’de istihdam piyasasının son 25 yılını ve geleceğini analiz ediyor. Son 10 yılda, teknoloji sektörü en hızlı ve belirgin değişimi yaşayan alanlardan biri olarak öne çıkıyor. 2013-2015 döneminde genel ve geniş kapsamlı olan yazılım geliştirici gibi pozisyonlar, bugün daha spesifik ve uzmanlık gerektiren pozisyonlara dönüştü. 2022-2024 aralığında MongoDB Geliştirici, React Native Geliştirici, Robotik Proses Otomasyonu Geliştiricisi gibi uzmanlık alanları daha net roller olarak karşımıza çıkıyor.
Üretken Yapay Zeka Kullanımı Artıyor
Araştırma sonuçlarına göre, işverenlerin daha net beklentilere sahip olduğunu ve adayların daha özelleşmiş becerilere ihtiyaç duyduğu görülüyor. Türkiye’deki yeteneklerin yüzde 45’inin ayda birden fazla kez üretken yapay zeka araçlarını kullandığını ve yüksek eğitimli kesimde bu oranın yüzde 65’e çıktığını belirten Uysal, “Profesyonellerin neredeyse yarısı üretimsel yapay zekayı çalışma, öğrenme ve araştırma için kullanırken her 3 kişiden biri ise yaratıcı görevlerde üretimsel yapay zekadan faydalanıyor.” diyor.
Yeni Roller ve Beceriler
2013-2015 döneminde bayi satış şefi, satış elemanı gibi geleneksel pozisyonların karşılarına çıkarken, bugün daha stratejik, analitik ve koordinasyon odaklı rollere ihtiyaç duyuluyor. Satış pazarlama koordinatörü, kıdemli satış geliştirme yöneticisi, satış raporlama birim yönetmeni gibi pozisyonlar için ilanların arttığını belirten Uysal, bu değişimin, satış ve pazarlama alanlarının daha veri odaklı ve stratejik bir yaklaşıma doğru evrildiğini gösterdiğini anlatıyor.
Yapay Zeka: Yeni Meslek Grupları Doğuruyor
Yapay zekanın entegrasyonu, geleneksel roller için otomasyon, dijitalleşme ve veri kavramlarını iş süreçlerine dahil ediyor. Aynı zamanda spesifik alanlarda uzmanlaşmanın bir ihtiyaç haline geldiğini görüyoruz. 2023’ten önce Kariyer.net’te yayınlanan iş ilanları arasında yapay zeka odağındaki pozisyonlar daha genel ve yaygın şekilde bilinen rollerdi. 2023 sonrasında ise üretken yapay zekanın daha güçlü şekilde istihdam piyasasına etki etmesiyle beraber yeni ve özelleşmiş pozisyonlar görmeye başladık. ‘Yapay Zeka Ürün Müdürü’ ve ‘Prompt Engineer’, son dönemde en fazla ilan açılan ve en fazla adayın başvuru yaptığı roller oldu.
Pandemi, İş Dünyasında Değişimi Hızlandırdı
Yenibiriş Yönetici Ortağı Uğur Karaboğa, iş hayatını doğrudan etkileyen alanlarda büyük değişimlerin yaşandığını kaydetti. Teknolojiyle direkt bağlantılı meslek gruplarında yaşanan farklılıkların öne çıktığını belirten Karaboğa, “Üretim ve lojistik hizmetleri de yine önemli gelişmelere sahne oldu. Bu sektörlerde robotik otomasyon ve yapay zeka tabanlı süreç optimizasyonu arttı.” diyor. Ancak tüm bu değişimleri yapay zeka ve teknoloji alanında değerlendirmek çok yeterli olmayabilir. Yaşanan pandemi süreci, müşteri hizmetlerinden, finans sektörüne, inşaat sektöründen ulaşıma kadar pek çok işi ve mesleği değiştirdi. Gelişmeleri yakalamanın ve değişime uyum sağlayabilmenin sürdürülebilir bir iş hayatı için vazgeçilmez olduğu tüm unsurlarıyla ortaya çıktı.
Yapay Zeka ve Rutin İşler
Yapay zeka teknolojilerinin büyük aşamalar kaydettiğini, özellikle de otonom teknolojilerin çoğalması, böylece rutin ve tekrarlayan işlerin otomatikleşerek verimliliğin artmasının işgücü piyasasının öncelikli hedefleri arasında yer aldığına dikkati çeken Karaboğa, “Müşteri hizmetleri alanında kullanılan sistemlerin önemli bir gelişme olarak karşılarına çıktığını belirtiyor. Aynı zamanda, perakende sektöründe, yapay zeka stok yönetimi, müşteri analizleri ve kişiselleştirilmiş alışveriş deneyimleri sağlamak için kullanılan sistemler alışveriş deneyimlerini bambaşka bir noktaya taşımaya hazırlanıyor. Öte yandan finans sektöründe yapay zeka risk analizi, dolandırıcılık tespiti ve otomatik ticaret sistemleri her geçen gün yoğunluğunu artırıyor.
İnsan Unsurunun Önemi
Rutin işlerde verimlilik artarken yapay zeka teknolojisini kullanacak insan gücüne ihtiyacın olacağını ve bazı hizmet alanlarında makinelerin yapamayacağını, insan unsurlarının olduğu gerçeğini de göz ardı edemeyeceklerinin altını çizen Karaboğa, “Kişiselleştirilmiş hizmet sunmak, müşteri ihtiyaçlarını anlamak, karmaşık durumları yönetmek için iletişim becerilerini geliştirmenin her zaman gerekli olacağını dile getiriyor. Bugünkü tabloda henüz yapay zeka nedeniyle büyük bir iş gücü kaybından söz edemeyiz. Ancak işgücü piyasasının her iki tarafı için yani hem işverenler hem çalışanlar için bu sürece hazırlanmak zorunluluğunu geri plana atamayız. Özellikle çalışanlar için uzmanlaşmanın öneminin bir kez daha altını çizmek gerekiyor. Belirli bir alanda uzmanlaşmak ve bu konudaki tüm gelişmeleri yakından takip etmek günümüz iş hayatının en önemli becerilerinden biri olarak öne çıkıyor.”
Yeni Kavramlar ve Meslekler
Bilgiye ve veriye dayalı birçok işte yeni kavramlar ortaya çıkıyor. Veri madenciliği kavramına dikkati çeken Karaboğa, “Verinin ve bilginin bu kadar önemli olduğu bir dünyada onun doğru kullanımı iş süreçlerinin de doğru yönetimi anlamına geliyor. Veri ve özellikle kişisel veri bu kadar önemli oldukça etik ve yönetişim uzmanlığı da yine önemli alanların başında gelecek. Örneğin duygu analizi yakın dönemde yepyeni bir meslek olarak karşımıza çıkacak. Ve tüm bunlarla birlikte şirketlerde yapay zeka uyumluluk uzmanları, yapay zeka eğitmenleri gibi yeni pozisyonlar göreceğiz. Elbette öğretmenlik ya da doktorluk gibi bireysel işlerin önemi azalmayacak ancak eğitimde ya da sağlıkta yapay zeka teknolojilerini kullanmayı bilen profesyoneller tercih nedeni olacak.”
Yapay zeka teknolojileri, iş dünyasında büyük bir dönüşüm yaratıyor ve yeni meslek gruplarının doğmasına neden oluyor. Bu dönüşüm, çalışanların sürekli olarak yeni beceriler kazanma ve adapte olma ihtiyacını ortaya koyuyor. İşverenler de bu değişime ayak uydurmak ve yapay zekanın sunduğu avantajlardan faydalanmak için yeni yetenek arayışına giriyorlar. Yapay zeka, iş hayatının her alanında önemli bir rol oynarken, insan unsurunun önemi de azalmıyor. Kişiselleştirilmiş hizmet sunmak, müşteri ihtiyaçlarını anlamak ve karmaşık durumları yönetmek için iletişim becerileri her zaman gerekli olacak.
