Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Ağustos ayında üretici ile market arasındaki fiyat farkının en yüksek seviyeye ulaştığını açıkladı. Özellikle limonda yaşanan fiyat farkı dikkat çekici: Üreticide 11 lira 17 kuruşa satılan limonun markette 52 lira 54 kuruşa ulaştığı belirtiliyor.
En Yüksek Fiyat Farkı Limon’da!
Ağustos ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkı limon’da yüzde 370,4’e ulaştı. Limondan sonra en büyük fiyat farkları sırasıyla havuçta yüzde 323,9, kuru soğanda yüzde 262,1 ve kabakta yüzde 249,6 olarak gerçekleşti. Üreticide 11 lira 17 kuruşa satılan limon, markette 4,7 kat daha fazla fiyata satıldı. Havuç 4,2 kat, kuru soğan 3,6 kat, kabak ise 3,5 kat daha pahalıya satıldı. Ağustos ayında markette en fazla fiyat artışı yüzde 39,4 ile salatalıkta görüldü. Salatalık fiyat artışını yüzde 35,5 ile kabak, yüzde 35,4 ile patlıcan ve yüzde 26,5 ile marul takip etti. Markette fiyat en fazla azalan ürün ise yüzde 24,4 ile kuru incir oldu. Kuru incirdeki fiyat düşüşünü yüzde 19,3 ile limon, yüzde 11,1 ile şeftali ve yüzde 10,1 ile sivri biber izledi. Üreticide ise en büyük fiyat düşüşü yüzde 29,8 ile patateste yaşandı. Patatesteki düşüşü yüzde 25,5 ile limon, yüzde 20,9 ile yeşil soğan ve yüzde 20,4 ile kuru soğan takip etti. Üreticide en büyük fiyat artışı ise yüzde 83,3 ile kuru üzümde gerçekleşti. Kuru üzümdeki fiyat artışını yüzde 47,8 ile kuru incir, yüzde 35,8 ile yumurta ve yüzde 34,4 ile kuru fasulye izledi.
Patates, Kuru Soğan ve Limon’da Üretici Fiyatlarında Düşüş
Özellikle patates, kuru soğan ve limonda üretici fiyatlarının yüzde 20 ile yüzde 30 arasında düştüğü belirtildi. Erkenci patates hasadının bu yıl 15-20 gün erken başlaması ve rekoltenin yüksek olması üretici fiyatlarında düşüşe yol açtı. Patatesin markette ortalama 15 liraya satılırken üreticide 4 buçuk liraya kadar düşmesi üreticileri mağdur etti. Kuru soğan ekim alanında bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 10 artış bekleniyor. Ancak sahadan alınan bilgilere göre bu artışın daha da yüksek olması tahmin ediliyor. Kısıtlı açılan kuru soğan ihracatının tamamen açılması ve yeni pazarlar bulunması gerekiyor. Çukurova Bölgesi’nde özellikle Adana’da erkenci çeşit Mayer limon üretiminin fazla olması ve depolarda hala az da olsa ürün bulunması fiyatları düşürdü. Geçen yıl yeterli geliri elde edemeyen limon üreticileri bu yıl da aynı sorunları yaşamaya devam ediyor.
Şeftali Üreticileri de Zararda
Özellikle meyve suyu üretiminde kullanılan şeftali, maliyetinin altında satılıyor. Meyve suyu firmaları üreticiden ucuz fiyata aldığı şeftaliyi işleyip konsantre hale getirerek depoluyor. Bu konsantre uygun şartlarda 3 yıla kadar bozulmadan saklanabiliyor. Üreticiden ucuza alınan ürün sonraki yıllarda tüketiciye kat be kat fazlaya meyve suyu olarak satılıyor. Bakanlık devreye girerek sanayicinin alacağı ürüne ürünün maliyetini göz önünde bulundurarak taban fiyat belirlemelidir. Üreticinin mağduriyeti ancak bu şekilde önlenebilir ve üretimin sürekliliği sağlanabilir.
Ağustos ayında üretici ile market arasındaki fiyat farkının en yüksek seviyeye ulaşması ve özellikle limonda yaşanan fiyat farkı, tüketiciyi olduğu kadar üreticiyi de endişelendirmektedir. Üreticinin mağduriyetinin giderilmesi ve üreticinin daha adil bir fiyatla ürünlerini satabilmesi için gerekli adımların atılması gerekmektedir.
