Reel sektörün döviz açığı salgın sonrası en yüksek seviyede

Reel sektörün döviz pozisyonu açığı, Kasım 2024’te salgın sonrası dönemin en yüksek seviyesine ulaştı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) açıkladığı verilere göre, finansal kesim dışındaki firmaların net döviz pozisyonu açığı bir önceki aya göre 5 milyar 123 milyon dolar arttı.

Döviz varlıkları azaldı, yükümlülükler arttı

TCMB tarafından yayımlanan verilere göre, Kasım 2024’te finansal kesim dışındaki firmaların döviz varlıkları 4 milyar 942 milyon dolar azaldı. Aynı dönemde döviz yükümlülükleri ise 181 milyon dolar artış gösterdi. Bu durum, firmaların net döviz pozisyonu açığını 132 milyar 798 milyon dolar seviyesine yükseltti.

Varlık dağılımındaki değişim dikkat çekti

Kasım 2024 itibarıyla yurt içi bankalardaki mevduat 4 milyar 623 milyon dolar, ihracat alacakları 775 milyon dolar azaldı. Bunun yanı sıra menkul kıymetlerde de 83 milyon dolarlık bir düşüş gözlemlendi. Ancak yurt dışına yapılan doğrudan sermaye yatırımları 540 milyon dolar artış gösterdi. Tüm bu değişimler sonucunda, firmaların toplam döviz varlıkları 4 milyar 942 milyon dolar düşüş yaşadı.

Yükümlülüklerdeki artışın detayları

Kasım 2024’te yurt içinden sağlanan nakdi krediler 1 milyar 955 milyon dolar artarken, yurt dışından sağlanan nakdi krediler 1 milyar 582 milyon dolar azaldı. Ayrıca ithalat borçları da 192 milyon dolar düşüş kaydetti. Bu değişimlere rağmen, toplam döviz yükümlülükleri 181 milyon dolar artış gösterdi.

Kısa ve uzun vadeli yükümlülükler

Yurt içinden sağlanan kısa vadeli krediler 631 milyon dolar, uzun vadeli krediler ise 1 milyar 324 milyon dolar artış gösterdi. Yurt dışından sağlanan kredilerde ise kısa vadeli olanlar 1 milyar 648 milyon dolar, uzun vadeli olanlar ise 127 milyon dolar azaldı. Bu durum, firmaların yükümlülük yapısında belirgin bir değişime işaret etti.

Kısa vadeli pozisyon fazlası geriledi

Kasım 2024’te kısa vadeli varlıklar 133 milyar 756 milyon dolar, kısa vadeli yükümlülükler ise 109 milyar 294 milyon dolar olarak kaydedildi. Ancak kısa vadeli net döviz pozisyonu fazlası, Ekim 2024’e kıyasla 4 milyar 465 milyon dolar düşüşle 24 milyar 461 milyon dolara geriledi. Kısa vadeli yükümlülüklerin toplam yükümlülükler içindeki payı ise yüzde 37 seviyesinde gerçekleşti.

Kasım 2024’te reel sektörün döviz açığı, varlıkların düşmesi ve yükümlülüklerin artması nedeniyle salgın sonrası en yüksek seviyeye ulaştı. Döviz pozisyonlarındaki bu gelişmeler, firmaların mali dengeleri açısından önemli bir uyarı niteliği taşıyor.