Reel sektörün döviz açığı salgın sonrası rekor seviyeye ulaştı

Finansal kesim dışındaki firmaların döviz açığı Kasım 2024’te salgın sonrası en yüksek seviyesine ulaştı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, döviz varlıklarındaki düşüş ve yükümlülüklerdeki artış açığın büyümesine neden oldu.

Net döviz pozisyonu açığı 5 milyar dolar arttı

TCMB’nin yayımladığı verilere göre, finansal kesim dışındaki firmaların net döviz pozisyonu açığı Kasım 2024’te bir önceki aya göre 5 milyar 123 milyon dolar artarak 132 milyar 798 milyon dolara yükseldi. Aynı dönemde, döviz varlıklarında 4 milyar 942 milyon dolarlık bir azalma, yükümlülüklerde ise 181 milyon dolarlık bir artış kaydedildi.

Döviz varlıklarındaki düşüş dikkat çekiyor

Kasım 2024 dönemi varlık dağılımı incelendiğinde, yurtiçi bankalardaki mevduatlar 4 milyar 623 milyon dolar, ihracat alacakları 775 milyon dolar ve menkul kıymetler 83 milyon dolar azaldı. Buna karşın yurtdışına doğrudan sermaye yatırımları 540 milyon dolar artış gösterdi. Genel olarak, döviz varlıklarındaki toplam azalma 4 milyar 942 milyon dolar oldu.

Yükümlülüklerde sınırlı artış

Kasım ayında yükümlülüklerdeki artış daha sınırlı kaldı. Yurtiçinden sağlanan nakdi krediler 1 milyar 955 milyon dolar artarken, yurtdışından sağlanan nakdi krediler 1 milyar 582 milyon dolar ve ithalat borçları 192 milyon dolar azaldı. Bu değişikliklerle birlikte yükümlülükler toplamda 181 milyon dolar arttı.

Kısa vadeli varlıklar ve yükümlülükler arasındaki fark daralıyor

Kasım 2024 itibarıyla kısa vadeli varlıklar 133 milyar 756 milyon dolar, kısa vadeli yükümlülükler ise 109 milyar 294 milyon dolar olarak gerçekleşti. Kısa vadeli net döviz pozisyonu fazlası 24 milyar 461 milyon dolar oldu ancak bu fazlalık bir önceki aya göre 4 milyar 465 milyon dolar azaldı.

Kısa vadeli yükümlülüklerin payı yüzde 37

Kısa vadeli yükümlülükler, toplam yükümlülükler içinde yüzde 37’lik bir paya sahip oldu. Yurtiçinden sağlanan kısa vadeli krediler 631 milyon dolar artarken, uzun vadeli kredilerde 1 milyar 324 milyon dolarlık bir artış görüldü. Yurtdışından sağlanan kredilerde ise kısa vadeli krediler 1 milyar 648 milyon dolar, uzun vadeli krediler 127 milyon dolar azaldı.

Kasım 2024 itibarıyla finansal kesim dışındaki firmaların döviz pozisyonu açığı büyümeye devam etti. Döviz varlıklarındaki azalmanın yanı sıra yükümlülüklerdeki sınırlı artış, açığı büyüten temel etkenler arasında yer aldı. Kısa vadeli pozisyondaki daralma ise dikkat çeken bir diğer gelişme oldu.