Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, tarımda yeni bir dönemin başladığını duyurarak, planlı üretime ve sözleşmeli üretime dayalı yeni destekleme modelini açıkladı. Bu modelde, 13 stratejik ürün için belirlenen planlı üretim dışındaki ürünlere hiçbir destek verilmeyecek ve yaptırım uygulanacak.
13 Stratejik Ürün ve Planlı Üretim
Planlı üretim kapsamında belirlenen 13 stratejik ürün, 4 ana gruba ayrılıyor: hububat, baklagil, yağlı tohumlar ve diğerleri (patates/soğan). Yeni dönemde toplam üretimin yüzde 77’si planlı üretim kapsamında olacak. 3 yıllık dönem sonunda hububat üretiminin 39.5 milyon tona (yüzde 13 artış), yağlı tohum üretiminin 5.6 milyon tona (yüzde 22 artış), bakliyat üretiminin ise yüzde 17 artışla 1.4 milyon tona çıkması hedefleniyor.
Yeni Destekleme Modeli ve Yaptırımlar
Tarım sektörüne verilen destekler sadeleştirildi. Bitkisel üretimde 21 kalem olan destek sayısı 3 ana kaleme, hayvansal üretimde 22 kalemden 7 ana kaleme, su ürünlerinde ise 15 kalemden 2 ana kaleme düşürüldü. Planlama dışı üretim yapanlara, gelirlerinin belli bölümünü içeren bir yaptırım uygulanacak. Bu yaptırım, oluşan zararı telafi etmeyi amaçlıyor.
Üç Aşamalı Destekleme Modeli
Bitkisel üretimde üç aşamalı destekleme modeli uygulanacak. ‘Temel Destek’ kapsamında mazot desteğinin yüzde 50’si ve gübre desteğinin yüzde 25’i verilecek. ‘Planlama Desteği’ kapsamında mazotun yüzde 50’si ve gübrenin yüzde 25’i karşılanacak. Üretimi geliştirme kapsamında ise sertifikalı tohum ve standart fidan kullanımına destek sağlanacak.
Tarımda Yeni Dönem: Üretim Planlaması ve Yeni Destekleme Modeli
Buğday örneğinde, dekara 185 lira olan gübre ve mazot desteği 634 liraya yükseltildi. Bunun 317 lirası temel destek, 317 lirası da planlı üretim desteği olacak. Su kısıtı desteği kapsamında dekar başına 342 liralık gübre desteği sağlanacak. Ayçiçeğinde dekar başına destek 206 liradan 732 liraya, nohutta ise 158 liradan 488 liraya yükseltilecek.
Tarımda yeni bir dönem başlatan bu modelin, gıda arz güvenliğine önemli katkılar sağlayacağı belirtiliyor. Desteklerin üretim dönemi öncesi açıklanması ve girdi maliyetlerindeki değişime göre her yıl güncellenmesi, çiftçiler için önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Ancak, planlı üretim dışında yapılan üretime uygulanan yaptırım, çiftçilerde endişelere yol açabilir.
