Tarımsal bitki türlerinin kayıt altına alınmasına ilişkin yeni bir yönetmelik yürürlüğe girdi. Yönetmelik, tarımsal bitki türlerine ait çeşitlerin kayıt altına alınması, özel sektör tarımsal araştırma kuruluşlarının yetkilendirilmesi ile denetimine ilişkin esasları belirliyor.
Tohum Tescilinde Yeni Döneme Merhaba
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın, Bitki Çeşitlerinin Kayıt Altına Alınması Yönetmeliği, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yönetmelik, tohumculuk sektöründe uluslararası kurallar ve Türkiye’de sektörün yapısında meydana gelen değişimler, teknoloji alanında yaşanan gelişmeler ve sektörün ihtiyaç duyduğu güncellemelerle ülke menfaatlerinin devamlılığını sağlamak amacıyla yeniden düzenlendi.
Başvuru ve Toplantı Tarihlerinde Değişiklik
Yeni yönetmelikle, çeşitlerin kayıt altına alınması hususunda başvuru ve toplantı tarihleri değiştirildi. Serbest çeşitlerin resmi kurum tarafından düzenlenmiş çeşit özellik belgesi olmaması durumunda ıslahçısı veya çeşidin devamlılığından sorumlu temsilcisi tarafından doldurulan teknik soru anketiyle başvuru yapılabilecek.
Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar (GDO) İçin Yeni Düzenleme
Başvuru sahiplerinden, çeşit adayının çevre, insan, hayvan sağlığına karşı risk oluşturacak bir durumu olup olmadığı ve ayrıca çeşit adayının genetiği değiştirilmiş organizma (GDO) olmadığı beyanın alınması eklendi. Tohumluk materyalin çevre, insan, hayvan sağlığına karşı risk oluşturacak bir durumu olup olmadığını başvuru sahibi bildirmekle yükümlü olacak.
Çeşit Sahipleri İçin 10 Yıl Uzunluk
Çeşit sahipleri kayıt listelerinde devam eden çeşitlerinin kayıt sürelerini yazılı olarak uzatma talebinde bulunmaları durumunda 10’ar yıl süreyle kayıt sürelerinin uzatılması sağlandı.
Farklılık, Yeknesaklık, Durulmuşluk (FYD) Testleri
Ülkede sertifikalı tohumluk üretimi olmayan veya diğer türlere oranla düşük miktarlarda üretimi yapılan tarla bitkileri türlerinde sadece farklılık, yeknesaklık, durulmuşluk (FYD) testleri ile kayıt altına alınabilmesi sağlandı.
Tarımsal Değerlerin Ölçülmesi (TDÖ) Denemeleri
Tarla bitkilerinde tarımsal değerlerin ölçülmesi (TDÖ) denemeleri yapılacak bitki türleri listesinin, Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü tarafından belirlenerek ilan edilmesi düzenlendi.
Özel Sektör Katılımı ve Denetimi
Tohumculuk konusunda faaliyet gösteren herhangi bir özel sektör kuruluşu ile ticari ilişkisi bulunan veya danışmanlık yapan kişilerin, Komite üyesi olamayacağı yönetmeliğe eklendi. Serbest çeşitlerin başvuru sahibi tarafından bir başka kişi veya kuruluşa çeşit devri işlemi yapılabilecek.
Uluslararası İş Birliği
Başvuru sahiplerinin talep etmesi halinde Uluslararası Yeni Bitki Çeşitlerinin Korunması Birliği (UPOV) üyesi ülkelerden gelen FYD test raporu ve çeşit özellik belgelerinin onaylı suretleri ıslak imzalı veya dijital olarak da temin edilebilecek.
Özel Sektör Tarımsal Araştırma Kuruluşları
Özel Sektör Tarımsal Araştırma Kuruluş başvurularında ıslahçı personelden en az biri ile yapılmış en az bir yıllık iş sözleşmesi ve istihdam edilen ziraat mühendislerinin SGK kayıtlarına ilişkin sigortalı hizmet listesi veya sigortalı işe giriş bildirgesi isteneceği hususlar eklendi.
Yeni Yönetmelik Tohumculuk Sektörünü Nasıl Etkileyecek?
Yeni yönetmelikle tohumculuk sektörü daha da düzenlenecek ve ülke menfaatlerinin korunması sağlanacak. Özellikle GDO’lu ürünlerin kontrolü ve özel sektörün daha aktif rol alması, sektörün geleceği için önemli adımlar olarak değerlendiriliyor.
Yeni yönetmelik, tarımsal bitki türlerinin kayıt altına alınması ve tohumculuk sektörünün düzenlenmesi için önemli bir adım olarak kabul ediliyor. Bu düzenleme, tohumculuk sektöründe daha şeffaf ve kontrollü bir ortam yaratacak ve ülke menfaatlerini korumaya yardımcı olacaktır.
